Forse kritiek op nieuwe, permanente ‘coronawet’ die de regering na de zomer wil invoeren

De permanente ‘coronawet’ die de regering na de zomer wil invoeren levert geen bijdrage aan een ‘robuust stelsel’ ter bestrijding van een pandemie. De wet veroorzaakt eerder meer onduidelijkheid. Deze kritiek hebben het Genootschap van Burgemeesters, de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het Veiligheidsberaad gezamenlijk geuit op de conceptekst van de wet.

Volgens de critici is vlak voor de zomer een wet in elkaar gedraaid waar heel wat op af te dingen valt. Het zou ontbreken aan een fundamentele discussie en onderbouwing van de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters van de veiligheidsregio’s.

Oplevende epidemie

Deze ‘coronawet’ wordt onderdeel van de bestaande Wet publieke gezondheid (Wpg) en is niet zomaar een wet. De nieuwe wetgeving geeft de regering bij een oplevende epidemie permanent bevoegdheden tot het nemen van maatregelen die grondrechten kunnen beperken. Denk hierbij aan verplicht afstand houden, sluiting van publieke plekken, een test- of quarantaineplicht en het verplicht dragen van een mondkapje.

Het kabinet maakt haast met de wet nadat de Eerste Kamer in mei de tijdelijke wet afwees die tot dan toe een juridische basis vormde voor coronamaatregelen. Het wetsvoorstel ligt nu ter beoordeling bij de Raad van State, die later deze maand met een reactie komt. In aanloop naar dat advies is al flinke kritiek geleverd, blijkt uit bijlagen bij de wet.

Behalve de minister zijn straks ook de voorzitters van de veiligheidsregio’s, 25 burgemeesters in totaal, bevoegd om bij een epidemie (lokaal) in te grijpen. Maar de burgemeesters hebben ook nog steeds te maken met de ‘rampenwet’, de Wet veiligheidsregio’s.

Daarvan is al in 2020 geconstateerd dat die op de schop moet, omdat Nederland niet goed is voorbereid op rampen en crises. Terwijl aan die wet nog niets is gedaan, wordt nu met de permanente ‘coronawet’ wel gesleuteld aan verantwoordelijkheden.

Een haastklus

Het steekt de bestuursorganen dat zij niet zijn betrokken bij het opstellen van het ontwerpwetsvoorstel. De burgemeesters vinden het ongewenst dat een tijdelijk probleem (covid) wordt opgelost met een ingrijpende wetswijziging. “Dit belangrijke wetsvoorstel is een haastklus geworden. Het bevatte allerlei slordigheden en is vlak voor de zomervakantie nog even ter consultatie opgestuurd. Wij vinden: als je het doet, doe het dan goed,” zegt bestuurlijk adviseur Joost Keemink-Haane van het Genootschap van Burgemeesters.

De landelijke gezondheidsdiensten GGD en GHOR sluiten zich gedeeltelijk aan bij deze kritiek van de bestuurders. Bovendien stellen zij dat in de wet niet duidelijk is wat de regels zijn voor quarantaine en isolatie. De regering wil die begrippen niet verhelderen, laat die weten. Dat komt later.

Ministerie ook niet blij

Een woordvoerder van minister Ernst Kuipers van volksgezondheid zegt dat de regering ook niet blij is met deze wet. “Wij hadden liever meer tijd gehad, maar dit is de consequentie van het wegstemmen van de tijdelijke wet door de Eerste Kamer.” De regering wil een juridische basis hebben om in te kunnen grijpen bij een nieuwe coronagolf.

Inhoudelijk plaatst het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) het grootste vraagteken bij de nieuwe coronawet. Het ATR adviseert zelfs het wetsvoorstel niet in te dienen omdat nog onbekend is welke aanpak en bestrijding van de coronapandemie goed heeft gewerkt. Evaluaties van genomen maatregelen lopen nog waardoor minder belastende alternatieven mogelijk worden gemist.

Ook burgers en hun organisaties merken bezorgd op dat het kabinet in de wet zonder onderbouwing stelt dat de collectieve maatregelen de laatste jaren ‘noodzakelijk en effectief’ zijn gebleken bij de bestrijding van covid.

In reactie hierop laat het kabinet weten dat niet kan worden gewacht met deze wetgeving. Op twijfels over de effectiviteit van maatregelen reageert het kabinet niet.

Lees ook:

Pijn op de borst, benauwdheid, vermoeidheid: een op acht coronapatiënten houdt klachten

Eén op de acht mensen houdt langdurig klachten over na een coronabesmetting, zo blijkt uit onderzoek onder 13.000 Nederlanders. De Groningse studie is vrijdag gepubliceerd in medisch tijdschrift The Lancet.

Het virus wordt steeds onschuldiger, waarom krijgen we dan toch weer een vaccinatieronde?

Vanaf september kan iedereen van 12 jaar en ouder een herhaalprik tegen corona halen, liet minister Kuipers van Volksgezondheid vrijdag weten. Maar waarom komt er eigenlijk weer een nieuwe prikronde?