“Excess deaths” is inmiddels fenomeen dat wereldwijd de aandacht trekt maar nog steeds wordt genegeerd door de legacy media. Als het al ter sprake komt, bestaat men het om te beweren dat er niet zo heel veel oversterfte is, dat het allemaal door Covid komt en vergrijzing en uitgestelde zorg. Dit alles zonder cijfermatige onderbouwing.

Op 25 augustus 2021 verscheen het eerste Virusvaria-artikel waarin werd betoogd dat er sprake was van alarmerende oversterftecijfers: een wereldprimeur getiteld Oversterfte onder ouderen. Dat ging met name om de 65-80 jarigen omdat daar getalsmatig de meeste overlijdens vielen. (Inmiddels zie ik als ‘ouderen’ eerder de 75-plussers, realiseer ik mij als 63-jarige) We zaten midden in de zomer, er was geen Covid. Dit ondanks het feit dat de weekmarges slechts sporadisch werden overschreden – althans volgens de weekberichten van het CBS: de sterfte bleef binnen de bandbreedte, de statistici waren content.

Van intuïtie naar statistiek

Naar mijn idee moet overschrijding van de weekmarge een signaalfunctie hebben. Op het moment dat de weekmarge wordt overschreden is dat een teken dat er iets aan de hand en moet je gaan kijken naar de ontwikkeling van die overschrijding en hoe lang dat misschien al aan de gang is. Op het moment dat je een langere periode beschouwt kun je de marge voor een week niet meer toepassen. Dat leek gezond verstand maar het ontbrak mij aan de statistische kennis om dit inzicht cijfermatig hard te maken. Dan zeggen de dienstdoende statistici: “laat dat nou maar aan ons vakmensen over”. Nu oversterfte steeds nadrukkelijker op de agenda staat, stapelen de statistische rode vlaggen zich op dankzij kundige en onafhankelijke rekenaars die de data in context durven zien van langere periodes dan 7 dagen.

Dit resulteert in onderstaande grafiek (dank aan Herman Steigstra) voor de periode die ik vorig jaar beschreef. Die periode begon weliswaar iets eerder maar omdat de weekmarges tot april voortdurend werden overschreden was dat geen punt van discussie. Het leek over vanaf april/mei: we bleven weer binnen de weekmarges, hoera…

Hieronder zie je hoe de oversterftelijn steeds verder uit de bandbreedte loopt als je de data vanaf april bekijkt. Hoe de bandbreedte grofweg verandert als je langere periodes neemt, beschreef ik eerder al in Bandbreedtes voor dummies. Ook in de weken waarin de sterfte binnen de weekmarges blijft, stijgt de oversterfte. En wel harder dan in 2020, het covid-jaar waarin we nog niet werden beschermd door vaccinatie.

Inmiddels hebben we in 2022 t/m week 32 aanzienlijk meer sterfte dan in dezelfde periode in rampjaar 2020.

Meer uitleg over het gebruikte rekenmodel en vergelijkingen met eerdere jaren en 2022 tot dusver zal te lezen zijn in een zeer binnenkort te verschijnen blog o.l.v. Herman Steigstra. Volg @SteigstraHerman op Twitter.