Zo houdt Big Pharma je voor de gek | VPRO Tegenlicht
Medicijnen worden steeds duurder. Met als gevolg dat ook in rijke landen de medische zorg onbetaalbaar dreigt te worden. De farmaceutische industrie bepaalt nu eenzijdig de prijs van nieuwe medicijnen waarvoor patent is verleend. De productiekosten van nieuwe medicijnen zijn geheim, maar de winstmarges zijn wel openbaar en breken keer op keer nieuwe records. De industrie verzet zich tot nu toe met succes tegen alle pogingen om medicijnen goedkoper te maken. Hierdoor lijkt het patentrecht steeds vaker met het recht op gezondheid te botsen. Wie kan deze impasse doorbreken? Meer toekomstverhalen? Volg ons hier: Website: https://tegenlicht.vpro.nl/ Instagram: / vpro_tegenlicht Facebook: / vprotegenlicht Twitter: / vprotegenlicht Meet-ups: https://www.vpro.nl/programmas/tegenl…
Ik denk dat Nederland heel veel medicijnen gebruikt.
Ik schrik er enorm van, als je ziet wat hier aan vrachtwagens binnenkomt.
En dan denk je: Dat is de bestelling die we op EEN dag hebben gemaakt.
Apotheker Paul Lebbink is het kloppend hart van de Transvaalapotheek in Den Haag.
Hij kreeg nationale bekendheid omdat hij extreem dure medicijnen…
op eigen houtje na ging maken voor een fractie van de prijs.
Tot ongenoegen van de industrie.
Wat we de laatste tijd zien is dat de farmaceutische industrie zich toelegt…
op minder frequent voorkomende ziektes.
Daar dan ook medicatie voor ontwikkelt en die dan ook heel duur prijst.
Als iets zo duur is dat de patiënt het niet kan betalen…
dan heeft hij aan het medicijn ook niks.
Dat is een goede reden om als apotheek na te denken van:
Als ik het zelf zou gaan maken, wat zou dan de prijzen zijn?
Is het dan wel bereikbaar voor de patient?
Apothekers hebben tot begin vorige eeuw alles zelf moeten maken.
Pas in de jaren 30 tot 50 kwam de industrie opzetten…
en kwamen er productieprocessen op gang om op een grotere schaal tabletten en poeders te maken.
En sinds die tijd zijn apothekers steeds minder gaan maken.
Ook dit is een eigen product.
Dit is een morfinezalf.
Een arts zei: Ik zie mijn patiënt met zoveel doorligwonden.
Ik ben een beetje uitgepraat met wat ik allemaal kan geven om de pijn te stillen.
Kunnen we niet proberen morfine in een zalf te verwerken en die aan de patiënt te geven op dewonden?
Deze morfinezalf is niet te koop van de industrie?Nee.
Er is op dit punt ook te weinig bewijs dat het effectief zou zijn.
Hebben verschillende patiënten die zeggen van: Met de morfinezalf voel ik me prettiger.
Maar dat is wetenschappelijk gezien onvoldoende.
Dat mag? Je mag dat maken?Als apotheker mogen we dit gewoon maken.
Dit is een medicijn, dit mogen we gewoon aan patiënten geven die het medicinaal toepassen bij zichzelf.
In 2007 ben ik voor de rechter gekomen omdat de firma Orfin Europe me daar daagde…
omdat ik een middel zelf maakte dat zij in de markt hadden gezet.
Ze vonden dat ik hun middel aan de patiënt moest geven.
Ik vond van niet.
Ik had het liever wel gedaan, maar niet tegen de prijs die zij vroegen.
Het ging toen om 150.000 euro per jaar per geneesmiddel.
Terwijl wij het maar voor 3000 hebben gedeclareerd.
Chemische grondstoffen zijn over het algemeen niet zo duur.
Dit middel was in aanvang gewoon via de verfindustrie betrokken.
Op een gegeven moment hebben we het gemaakt omdat het jongetje een enzym miste.
De rechter heeft mij op alle punten vrijgesproken.
De rechter heeft gezegd: Een apotheker mag voor zijn eigen patienten zelf geneesmiddelen maken.
Ook als er nog een patent op het geneesmiddel zou rusten.
Dan moeten de dokter het wel generiek voorschrijven…
dat wil zeggen: Je mag geen inbreuk maken op de naam geoctroieerd is door de firma.
Maar als je het doet mag je als apotheken zelf medicatie maken voor je eigen patienten.
Dit is een van de dure geneesmiddelen die we hebben.
Dit is ypilulimob, dat is echt een tongbreker.
Dit kost ongeveer per infuus, als we het aan een patiënt geven…
rond de 17.000 euro. Vaak geven we er nog een ander geneesmiddel bij.
Dat is nivolumob. Dat kost ook een aantal duizend euro.
Waardoor de combinatie, bij wijze van spreken, rond de 25.000 euro per infuusdag uitkomt.
Dat krijgt hij dan een keer in de drie weken en dat gaat door…
totdat we zien dat de patient niet meer goed reageert.
Dus het kan een aantal maanden in feite doorgaan.
Bij een aantal patiënten geeft het goede resultaten.
Het is wel zo dat het niet echt geneest.
Dat wil zeggen, het remt de ziekte.
Het is niet zo dat de ziekte volledig verdwijnt.
En wat is deze doos waard?
Dit is… Daar zitten kapitalen in.
Om beter te begrijpen hoe de pillenindustrie precies werkt spreken we met Peter Gotzsche.
Deze Deense arts werkte tien jaar bij farmaceut Astra.
Onder meer op de marketing en de onderzoeksafdeling.
Hij schrok van wat hij daar zag.
Werd klokkenluider en staat bekend om zijn kritische studies over het farmasysteem.
Ik ben gespecialiseerd in de behandeling van alvleesklierkanker.
Gemiddeld is het zo dat in Nederland de patiënt die de diagnose krijgt…
tussen de 6 en 9 maanden leven.
Na vijf jaar is het overlevingspercentage 5-6 procent.
Het is een van de meest agressieve vormen van kanker.
Het is de tweede doodsoorzaak van kanker in Nederland.
En om je een beeld te geven:
Er overlijden meer patiënten aan alvleesklierkanker dan aan borst- of dikkedarmkanker. 8 tot 10 per dag.
Casper Van Eijck is een zeldzaam onafhankelijke geest, clubarts bij Feyenoord…
en vooral gerespecteerd onderzoeker, die patiënten uit de hele wereld behandelde, onder wie Steve Jobs.
Er zijn natuurlijk veel mensen die allemaal persoonlijke redenen hebben om zo gemotiveerd te werken.
Meestal zijn dat toch ook kankergevallen in de familie.
Mijn vader is op hele jeugdige leeftijd daaraan overleden.
Dat is ook wel iets waardoor je een bepaalde drive hebt…
om in ieder geval te proberen met een heel team daar wat aan te doen.
Hoe kan het toch dat we de hoofdprijs blijven betalen…
voor kankermedicijnen die bij zoveel patiënten niet werken?
Het systeem zoals het nu werkt is natuurlijk heel plezierig voor hen.
Dat je gewoon middelen verkoopt die bij 70-80 procent van de mensen niet werkt.
Dat geloof je bijna niet.
Dat betekent dus dat een hele grote groep patienten de chemotherapie voor niks krijgt.
Die industrie gaat maar door, die vindt het allemaal prachtig dat ’t allemaal voor niks gegeven wordt.
Dat soort dingen moeten we een halt toeroepen.
Waarom werkt een chemokuur bij de een wel en bij de ander niet?
Casper van Eijck wil precies dat bij zijn patiënten onderzoeken.
Maar dat is nu juist waar de industrie geen geld in wil steken.
Ik kan me heel goed voorstellen dat de farmaceutische industrie…
er niet er belang bij heeft dat wij als medici kunnen voorspellen…
of een medicijn wel of niet gaat werken.
Dat zou er uiteindelijk toe leiden dat bijvoorbeeld als het gaat om alvleesklierkanker…
60 procent van alle patienten niet meer dat medicijn krijgt.
Ik heb wel eens berekend dat het op jaarbasis ongeveer 30-40 miljoen euro zou kunnen schelen.
Dag beste Casper, je gaat me niet meer zien in levende lijve…
behalve dan via deze video.
Want de kuur waar ik een aantal weken geleden voor gekozen heb…
je hebt het wel in herinnering…
die heeft mij dusdanig gesloopt…
dat ik een dezer dagen aan een complicatie kom te overlijden.
En een van de vragen die ik de hele tijd door mijn hoofd heb is:
Ik moet het nog laten weten aan Casper van Eijck, dat ik helaas niet meer mee kan doen…
aan zijn prachtige onderzoeksprogramma.
Maar gaat vooral voort op deze mooie weg.
Mij gaat het sowieso goed, het ga jou ook goed.
Oke, dag.