Leestijd: 5 minuten

Double Down

Donderdag was het debat in de Tweede Kamer over het tweede OVV-rapport over de Coronaperiode. Een belangrijk advies van dat rapport ging over het onderwerp “evalueren van de afzonderlijke maatregelen”. De regering stelde zich tot dusver op het standpunt dat het niet kon, omdat het te complex was het effect van de maatregelen apart te evalueren. Maar omdat de meerderheid van de Kamer het wel verlangde, werd toegezegd dat men het RIVM zou vragen om die werkzaamheden alsnog te gaan doen. (Ondertussen zijn de meeste maatregelen al opgenomen in de gereedschapskist van een wet onder de argumentatie “omdat ze al bewezen hadden dat ze werkten”.)

Nu zou je kunnen zeggen “gelukkig dat het nu ten minste gaat gebeuren”, maar er waren zeker twee aspecten aan het verloop van het debat, die elk vertrouwen dat men serieus aan het werk zal gaan, doet verdwijnen.

In het debat zei Premier Rutte namelijk letterlijk: “Het OMT zei in de eerste plaats: er is geen twijfel over dat er zo’n grote, zware maatregel extra moet worden genomen in die periode. Ten tweede, uit een aantal reviews en evaluaties van de situatie in Frankrijk en andere landen met een avondklok bleek dat deze maatregel zeer waarschijnlijk zeer effectief was. De schatting was 8% tot 13%…, Er was eigenlijk niets anders meer. We stonden als land met elkaar met de rug tegen de muur met de risico’s van verder oplopende besmettingen en een onbeheersbare situatie. Daarom is die avondklok ingevoerd. Alle effecten ervan kennen we. Die zijn heftig, maar er was op dat moment geen alternatief”.

Met als klap op de vuurpijl deze zin:

Het kabinet en ik staan er nog steeds achter dat de avondklok noodzakelijk was.

En vervolgens zegde Minister Kuipers toe dat hij een bedrag van 2 miljoen beschikbaar stelde zodat het RIVM kon vaststellen wat nu echt het effect van die avondklok was geweest.

Maar nadat Premier Rutte aangegeven had dat hij nog steeds vindt dat de avondklok noodzakelijk was en die avondklok toen was ingevoerd op basis van de adviezen van het OMT, die leunden op het model van het RIVM, kan je toch geen enkel vertrouwen hebben dat er iets anders zal uitkomen dan dat de avondklok wel het beoogde effect had.  (Dat er geen aantoonbaar effect was, iets wat Minister Kuipers op 29 april 2021 in zijn vorige functie nog bij Beau op televisie had gezegd, zal er zeker niet uitkomen).

Maar we weten de echte uitkomst al

Maar met datgene wat Premier Rutte tijdens het debat gezegd heeft en de informatie die er al sinds mei 2021 ligt is het zowel duidelijk wat het effect van de avondklok was en hoezeer het RIVM juist niet de organisatie zou moeten zijn om de evaluatie te doen.

Allereerst was er in januari 2021 al veel twijfel over de effecten van de avondklok in andere landen. De NOS schreef toen ook al dat de Franse regering twijfels had over de werking van de avondklok. 

Maar we hebben een nog harder bewijs dat de avondklok niet werkte en die hebben we dankzij het RIVM zelf. Op 24 februari 2021 gaf Van Dissel namelijk een presentatie met daarbij een aantal grafieken met prognoses van het verloop van de IC-bezetting uitgaande van de op dat moment bestaande maatregelen en mogelijke versoepelingen (die dan op 2 maart ingevoerd zouden worden). Dit is de grafiek van de voorspelling van het RIVM van het verloop van de IC-bezetting bij de maatregelen die op dat moment golden.  (Dus dan kan er niet gesproken worden van een preventieparadox).

Besef daarbij dat toen op 19 januari tot de avondklok werd besloten, de cijfers na een hoogtepunt van bijna 300 ziekenhuisopnames per dag eind december al gedaald waren naar iets boven de 200 op 19 januari. En dat tot de avondklok besloten werd door de voorspellingen van Kuipers en Van Dissel dat de cijfers binnen een aantal weken door het dak zouden gaan. Lees o.a. ook dit artikel hierover. 

Deze grafiek van Van Dissel op 24-2-2021 is om meerdere redenen cruciaal:

• De zwarte lijn is de voorspelling van de IC-bezetting bij de lockdown inclusief avondklok zoals die op 24 februari 2021 gold. Die IC-bezetting was half februari ongeveer 600 en in de grafiek geeft de zwarte lijn aan dat half april die bezetting dan 1300 zou zijn.
• Het rechterplaatje verschilt van het linkerplaatje op het aspect dat dit de doorberekening is als de avondklok per 2 maart 2-21 zou stoppen. Dan is goed te zien dat dan de roze lijn bij de rechterplaatjes een stuk hoger uitkomt dan bij de linkerplaatjes. In beide plaatjes leidt dat eind april (dus twee maanden later) tot een circa 40% hogere IC-bezetting). Dus dat houdt in dat in het RIVM model dat toen gebruikt werd de avondklok alleen voor een reductie zorgde van meer dan 15% van de IC-opnames. 

Weer de plank mis

Besef dus dat het plaatje linksonder het plaatje was dat de voorspelling van het RIVM betrof bij het invoeren van de eerste versoepelingen van 2 maart 2021. Zoals die toen ook zijn uitgevoerd. In dat linkerplaatje haalde de roze lijn bijna een IC-bezetting van 2000 aan rond half april. (Als ook de avondklok nog opgeheven zou worden dan tikte de roze lijn zelfs de 2800 IC-bezetting aan volgens dit model van het RIVM.)

Het wat lichtere gebied erboven en eronder gaven de marges aan. Goed te zien is dat linksonder de bovenmarge zelfs bijna een bezetting van 6000 op de IC rond 1 april aangaf. Dus het meest negatieve scenario.

Maar ik heb in een grafiek het echte verloop van de IC-bezetting aangegeven van deze hele periode. Daar kan dus geen sprake zijn van een “preventieparadox”, want het is afgezet tegen de grafiek van het RIVM met de voorspellingen voor die periode met de maatregelen die toen golden.

Terwijl de roze lijn van het RIVM voorspelde dat de maximum IC-bezetting de 2000 bijna zou aantikken, was het werkelijke maximum 760 (op 22 april). Ruim 2,5 keer zo weinig als het model van het RIVM had voorspeld.

Kortom: het model van het RIVM had zowel half januari toen de beslissing tot een avondklok werd genomen als eind februari:

• een veel te zwart scenario geschetst
• het effect van het invoeren van de avondklok zwaar overschat

Het niet onderkennen in de zomer van 2021 dat het model zo slecht voorspelde leidde er ook nog toe dat we half december 2021 op basis van dat model nog onterecht in een nieuwe lockdown gingen als enige land in Europa.

Het is nu twee jaar later

Keer op keer wordt er, als er kritiek wordt geuit op de beslissingen toen, als verdediging gesteld “maar dat konden we toen niet weten”. Ik vind dat flauwekul omdat op onze site (maar op diverse andere plekken ook) deze kritiek ook vooraf is geuit op basis van wat we toen al wisten. Op deze site vindt u daar vele bewijzen van.

Maar wat veel erger is. We zijn nu twee jaar later. Deze analyses die ik hier uitvoer, kan men bij VWS bij het RIVM en in de media en bij de politieke partijen in de Tweede Kamer, ook al uitgevoerd hebben. En dan had dat moeten leiden, zoals het OVV rapport al aangaf, tot evaluaties van de specifieke maatregelen met de conclusie dat de avondklok geen bijdrage heeft geleverd aan de vermindering van de zorgdruk en dat men het besluit daartoe te lichthartig had genomen.

Maar niets van dit alles. Met als extra dieptepunt een premier die ook nu nog aangeeft dat de avondklok noodzakelijk was.

En ook nergens hoorde ik bezwaren tegen dat het RIVM deze analyse nu wel zal gaan uitvoeren (met een extra budget van 2 miljoen van VWS). Het RIVM was een belangrijke partij bij de besluitvorming rondom de avondklok en zou geen rol horen te spelen bij de evaluatie.

De analyse ziet u hier al boven staan, zodat VWS die 2 miljoen kan uitsparen. De premier zou zich kapot moeten schamen dat hij op 15 juni 2023 nog steeds vasthoudt aan de juistheid van zijn besluit om een avondklok voor bijna 100 dagen in te stellen. Hij was toen al verkeerd voorgelicht en daar heeft blijkbaar nog steeds geen correctie op plaatsgevonden.

Samenvatting van het artikel

Stel dat er in Amsterdam Ebola was uitgebroken. En bekend was dat in het Science Park in Amsterdam al 17 jaar risicovol onderzoek werd gedaan naar varianten van het Ebola-virus. Zou er dan toch met zekerheid gesteld worden dat de uitbraak was ontstaan in een dierenwinkel op de Albert Cuypmarkt?

Lees volledig artikel: Als in Amsterdam Ebola was uitgebroken

Leestijd: 5 minutenDit artikel is geïnspireerd door de informatie, die inmiddels beschikbaar is over de Covid-19 uitbraak in Wuhan. Alles wat hieronder staat is fictioneel, maar heeft grote overeenkomsten met wat er in Wuhan is gebeurd.

Het Amsterdamse onderzoek naar Ebola

Ìn 2003 wordt er een laboratorium gevestigd in het Science Park aan de rand van Amsterdam. Het richt zich op het onderzoek naar het Ebolavirus. Daarbij onderzoekt men diverse varianten van het Ebola-virus en hoe via vaccinaties de mens tegen een uitbraak van een nieuwe variant beschermd kan worden.

Het laboratorium werkt nauw samen met Amerikaanse en Engelse onderzoekers en ontvangt ook financiering uit die landen. Een van de belangrijkste motivaties van dit onderzoek is om te voorkomen dat een nieuw Ebolavirus als biowapen gebruikt kan worden.

Rond 2012 wordt er in de VS onderzoek gedaan, waarbij men in het laboratorium experimenten deed om het virus te veranderen in een gevaarlijker variant voor de mens. Dat deel van het gain-of-function onderzoek waarvan verwacht kon worden dat het de besmettelijkheid en de ziekmakendheid van de ziekteverwekker kon vergroten wordt door de regering Obama in 2014 voorlopig verboden.

In Amsterdam ging dit onderzoek echter toch door met de hulp van o.a. de Amerikaanse onderzoeker: John Shift. In 2018 dient hij een voorstel in bij een Amerikaanse overheidsorganisatie die zich bezig houdt met onderzoek naar nieuwe technologie voor de verdediging van de VS. In het voorstel staat dat men in Amsterdam op gehumaniseerde muizen proeven wil doen om daarbij verschillende Ebola-virussen te combineren. Het voorstel van 14 miljoen dollar werd afgewezen. (Dit voorstel lijkt op het voorstel dat in 2018 is ingediend onder de titel “Defuse” door Peter Daszak en de EcoHealth Alliance op het vlak van Coronavirussen in het laboratorium van Wuhan. Hier kunt u over dat voorstel meer lezen).  

In Amsterdam gaat het onderzoek naar het Ebolavirus door met medewerking van de onderzoeker John Shift. In 2018 sturen Amerikaanse overheidsfunctionarissen, die het lab in Amsterdam hadden bezocht, boodschappen naar hun ministerie waar ze zich zorgen maakten over de veiligheidsmaatregelen in het Amsterdamse lab. (Het lijkt op de boodschappen uit 2018 die The Washington Post in april 2020 bemachtigde over het bezoek aan het lab in Wuhan). O.a. stond erin:

een ernstig tekort aan goed opgeleide technici en onderzoekers die nodig zijn om dit high-containment laboratorium veilig te laten werken

In Amsterdam blijft men samen met John Shift en zijn team de besmettelijkheid en de ziekmakendheid van verschillende varianten van Ebola, al dan niet gecombineerd, onderzoeken.

De Ebola-uitbraak in Amsterdam

Eind 2019 worden veel mensen in Amsterdam plotseling ernstig ziek. Het grijpt snel om zich heen en het duurde niet lang of het duikt ook elders in de wereld ook op met dezelfde gevolgen. Rond half januari 2020 verschijnen er steeds meer nieuwsartikelen over deze nieuwe ziekte, die in Amsterdam is uitgebroken en de grote gevolgen ervan.

Het blijkt een tot dusverre onbekende virusvariant van Ebola te zijn.

Al heel snel wordt als oorzaak van deze uitbraak gegeven:

In een dierenwinkel op de Albert Cuypmarkt hield men ook een aantal apen ter verkoop en daar hebben ze een aantal mensen met Ebola besmet. Dat is de plek waar deze tot nu toe onbekende variant van het Ebolavirus van de apen naar de mensen is overgesprongen. En die mensen hebben vervolgens weer andere mensen besmet.

Deze verklaring wordt zowel onderschreven door de Nederlandse autoriteiten, die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid in het lab in het Science Park in Amsterdam als de grote deskundige op het terrein van onderzoek naar het Ebola-virus: John Shift. Ook hij geeft aan dat dit de enig mogelijke verklaring kan zijn.

Een Nederlandse virusdeskundige, de dierenarts Marja Dominee, wordt ook al snel door media gevraagd wat de oorzaak van die uitbraak is. En ook zij onderschrijft de uitbraak vanuit de apen op de Albert Cuypmarkt De mogelijkheid dat er iets mis is gegaan in het Ebola-lab aan het Science Park wordt daarbij vrijwel uitgesloten. Op 6 februari 2020 schrijft Marja Dominee daarover in een interne mail naar een aantal internationale virologen het volgende:

Ik ben er niet voor om iets specifieks te publiceren over de hypothese dat het virus uit het lab is ontsnapt, omdat het anders averechts kan werken. Ja, er is speculatie in het publieke domein, ontstaan door een aantal kranten, waaronder waardeloze. Door in te gaan op specifeke punten, die op dit moment nog niet in het publieke domein zijn, zal het zijn eigen complottheorieën doen ontstaan.

(Dit is – niet toevallig – de letterlijke tekst die Marion Koopmans op 6 februari 2020 aan haar collega’s mailde bij hun onderlinge communicatie over de Corona-uitbraak in Wuhan).

In februari 2021 komt er een onderzoeksteam van de WHO naar Amsterdam om nader onderzoek te doen naar de bron van de Ebola-uitbraak. In het team zitten ook John Shift en Marja Dominee. Zij concluderen dat er nog veel onduidelijk is, maar dat het extreem onwaarschijnlijk is dat het Ebola-virus uit het Amsterdamse Lab is ontsnapt. Daar hoeft dus geen nader onderzoek naar gedaan te worden zeggen zij.

Logische vragen

1. De Albert Cuyp is minder dan 10 kilometer verwijderd van het Lab in Amsterdam dat al bijna 20 jaar intensief onderzoek doet naar varianten van Ebola-virussen. In dat lab zijn diverse onderzoeken gedaan en/of voorgesteld om bij gemaakte varianten de mate van besmettelijkheid en ernst te onderzoeken. Wat denkt u dan dat veel waarschijnlijker is? Dat het Ebola-virus “ontsnapt is uit het lab” of dat het “op de markt, op nog geen 10 km afstand, is overgesprongen van een aap naar de mens”?
2. De uitbraak verspreidt zich als een lopend vuurtje over de wereld met enorme gevolgen (door het virus zelf en door de genomen maatregelen). Wat denkt u wat de Nederlandse autoriteiten en de onderzoekers die direct of indirect bij het onderzoek betrokken zijn zullen gaan zeggen: “Het virus is door een stommiteit uit het lab aan het Science Park ontsnapt” of “op de Albert Cuyp is in een dierenwinkel het virus overgesprongen van apen naar de mens”?
3. Wat denkt u dat degenen zullen doen die direct of indirect betrokken zijn bij het onderzoek in het lab aan het Science Park kort nadat het duidelijk is dat er een nieuw Ebola virus zich eerst in Amsterdam heeft verspreid en daarna over de rest van de wereld met zeer ernstige gevolgen. “We zien twee mogelijke verklaringen waarvan een ontsnapping uit een lab de meest waarschijnlijke is”. Of zullen ze zeggen “Het is vrijwel onmogelijk dat het virus is ontsnapt uit het lab, de enige verklaring is dat het op die markt in Amsterdam is gebeurd waar het virus van een dier naar de mens is overgesprongen.

Ik raad u aan dit artikel nog een keer goed te lezen en dan proberen zelf antwoord te geven op deze drie logische vragen.

Daarna nodig ik u uit om mijn artikel te lezen naar aanleiding van de publicatie in The Sunday Times van afgelopen zondag over de uitbraak van het Corona virus in Wuhan. Neem daarbij dan ook de reacties mee op dat artikel van degenen die al drie jaar stellen dat de enige mogelijkheid van de uitbraak van Covid-19 is geweest de vismarkt in Wuhan.

Dit is bij voorbeeld een reactie gisteren van de arts-microbioloog Marc Bonten. Hij gaf in april 2020 nog in dit interview aan dat hij tot dat moment nog nooit wat met virussen had gedaan. Maar over de start van Covid-19 weet hij het wel zeker en over het onderzoeksartikel van The Sunday Times van 6000 woorden en o.a. mij heeft hij wel zijn oordeel klaar.

Het laat – helaas – nog steeds zien hoe het denken van deze kopstukken uit de Coronaperiode was en is. Logica is niet aan hen besteed. Daarom is deze site nog nodig om mensen wel aan het denken te zetten en te houden. Uw steun daarbij blijft belangrijk.