Lees volledig artikel: Zal die nieuwe Wet Publieke Gezondheidszorg nog gestopt worden?

Leestijd: 3 minuten

Alleen als we een juist beeld hebben over wat er de afgelopen twee jaar heeft plaatsgevonden tijdens de coronacrisis, kunnen we ons voorbereiden op een vergelijkbare situatie in de toekomst. Het is immers niet denkbeeldig dat een soortgelijke epidemie zich over een jaar of vijf opnieuw voordoet. Moeten we dan, zwart-wit gesteld, net als in 2017-2018 met de zware griepepidemie, gewoon doorgaan met ons leven, of zetten we de wereld dan opnieuw op slot net zoals na maart 2020 – en weer zonder degelijke onderbouwing?

Wij hebben in Nederland te weinig zicht op de data. De gegevens zijn er wel degelijk, maar er worden geen pogingen ondernomen om ze te anonimiseren zodat ze bestudeerd kunnen worden. De Klankbordgroep bij het oversterfte-onderzoek van CBS en rivm uitte daar ook zorgen over. Er blijft daardoor onduidelijkheid over patiënten die “met” of “door” corona werden behandeld. Uiteindelijk mondt dit uit in twijfel over de sterftecijfers en vooral: doodsoorzaken. En dit probleem blijft niet beperkt tot corona. De “met-of-door” kwestie heeft ook betrekking op de vaccinaties. Een overlijden na vaccinatie geeft geen oorzaak van het overlijden aan. Wel een mogelijke oorzaak, als je die mogelijkheid tenminste open laat.

Omdat er oplopende sterfte is sinds het begin van de vaccinatiecampagnes, vragen wij al sinds augustus 2021 om een wetenschappelijke en overtuigende studie om te kunnen uitsluiten dat de vaccinaties een rol spelen bij die oplopende sterfte. Het heeft er immers de schijn van dat het helaas wel het geval is, correlaties dringen zich wereldwijd op. De weerstand om doodsoorzaken vrij te geven wordt opgevat als een bevestiging van de verdenking dat er iets mis is geweest met de aanpak van de corona-bestrijding.

Wat maakt de registratie ingewikkeld

Gisteren stond er een interview met Gerard Spong in het AD. Het artikel opent met “Corona bracht topadvocaat Gerard Spong (76) op het randje van de dood.” En even later zegt Spong zelf: “Wat mijn situatie gecompliceerd maakte: ik bleek tegelijkertijd een bacteriële infectie te hebben, stafylokokken. Bovendien bleek ik weinig antistoffen te hebben ontwikkeld, ondanks de vaccins.”

Gelukkig heeft Spong het, na twee dagen aan de beademing, overleefd.

Maar hij is een goede illustratie van de problematiek van de kwaliteit van de data: Was hij echt een Corona-patiënt? Hij vertelt dat hij op de bank lag, geen trek had, en verkeerde antwoorden begon te geven op vragen. Wie het lijstje met corona-symptomen er nog eens op nakijkt, herkent hier niet veel van. Een stafylokokken-infectie met beginnende longontsteking zou de symptomen ook goed kunnen verklaren. Een man op leeftijd met een stafylokokken-infectie, waardoor er een longontsteking wordt veroorzaakt, is immers geen zeldzaamheid.

Was corona dan wel de oorzaak?

Het krantenartikel wekt stellig deze indruk. Een casus als deze geeft aan hoe ingewikkeld het kan zijn om bijvoorbeeld de effectiviteit van een vaccin te bepalen – want Spong was goed gevaccineerd en heeft zich over vaccinatie ook zeer stellig uitgesproken: “Het leven van een aantal mensen wordt opgeofferd aan de vrijheid van bepaalde mensen om een vaccinatie te weigeren.” aldus Spong bij Op1 vorig jaar. Heeft het vaccin hem nu voor de ziekte behoed? Of hem in elk geval van een wisse dood gered omdat het zonder vaccin allemaal nog veel erger zou zijn geweest?

Een andere zienswijze is dat de vaccinaties, die toch al niet erg bij hem aansloegen, zijn immuunsysteem eerder hebben aangetast dan versterkt. “Ik bleek weinig antistoffen te hebben ontwikkeld, ondanks de vaccins”, zegt Spong.

Kun je het immuunsysteem uitputten door het te blijven prikkelen terwijl het weinig antistoffen meer kan aanmaken? Het immuunsysteem is onvoorstelbaar complex, ingenieus en effectief, we weten er nog heel veel niet van. Er zijn medische rapporten van sluimerende chronische aandoeningen die de kop weer opsteken na vaccinatie. Er is vaker gordelroos gesignaleerd (herpes), in Engeland worden vaccinaties tegen polio weer opgestart en dan hebben we ook nog de merkwaardige plotselinge revival of the monkeypox.

Dat rechtvaardigt de vraag: Als Spong niet gevaccineerd was geweest, zou hij dan ook een stafylokokkeninfectie hebben opgelopen? Als het vaccin de kans op andere (ook immuniteitgerelateerde) ziektes vergroot, dan zou dat goed kunnen. Dat raakt rechtstreeks aan het beoordelen van de veiligheid van de vaccins.

De bijwerkingen die we bij de mRNA vaccinaties zien, verschillen met die van de traditionele vaccins. Ook zijn er hypothesen en in vitro studies gedaan van mechanismes die een diffuus beeld van (chronische) bijwerkingen in verband brengen met deze vaccins.

Gelukkig heeft Gerard het overleefd. Maar stel nu dat iemand in een vergelijkbare situatie maar met een minder sterk gestel ons was ontvallen, hoe zou zijn overlijden dan worden geregistreerd? Doodsoorzaak corona, stafylokokken of vaccin?

Een arts zal hier niet “vaccin” invullen op de doodsverklaring. Daarvoor is het beeld van een 76-jarige met een longontsteking na een stafylokokkeninfectie te veelvoorkomend. Zou hij hier “corona” dan wel invullen? De journalist in elk geval wel, kijk maar naar de openingszin waarin stellig wordt beweerd dat corona de oorzaak van zijn opname was. Had Spong een positieve PCR-test? Vermoedelijk wel, heel veel Nederlanders waren positief en de journalist zal “corona” toch ook niet uit zijn duim gezogen hebben. Misschien had Spong net Omikron-21 gehad, wat voor een 76-jarige best een aanslag kan zijn – maar daarover staat niets in het artikel.

Zou op het noodzakelijke B-formulier na overlijden corona worden genoemd? Bij een positieve PCR-test ongetwijfeld (er kunnen meerdere zaken benoemd worden die in verband kunnen worden gebracht met het overlijden). De arts zal het overlijden niet melden bij het RIVM als coronadode maar dit is wel een persoon die binnen 21 dagen na een positieve test is overleden. Zou het RIVM deze persoon toch ook als corona slachtoffer noteren? Het CBS ontvangt in elk geval een formulier waarop corona is genoemd.

Sterven aan ouderdom kan niet meer

Na een aantal gesprekken met huisartsen is ons duidelijk geworden dat de meeste mensen op een dergelijke manier overlijden. Vroeger noemden we dat “van ouderdom” maar tegenwoordig komen we daar niet meer mee weg, want misschien was er wel iets aan te doen… Veel mensen overlijden ook buiten kantooruren. Dat betekent dat er vaak dienstdoende artsen of vervangers formulieren moeten invullen over patiënten die zij voor het eerst zien. Zonder dat er corona-meldingen naar het RIVM of vaccin-overlijdens naar Lareb gaan, krijgt het CBS wel de formulieren. Daardoor ontstaat er discrepantie tussen de cijfers. Dat heeft invloed op de statistieken.

Het CBS telt in sommige periodes zelfs meer dan 3 keer zoveel coronasterfte als het RIVM. Over heel 2021 was het 2,2 keer zoveel. Hoe kunnen we op basis van algemene sterftecijfers, gecombineerd met andere statistieken, een reële inschatting maken van de invloed van de verschillende factoren? Alleen meer openheid van data kan ons misschien meer vertellen en ook of we er goed aan hebben gedaan om ingrijpende maatregelen te nemen.

Morgen komen we terug op de verschillen tussen de data van het CBS en die van het RIVM.
Misschien worden we er toch nog iets wijzer uit.

Ook hier!?

Eergisteren hebben we besproken hoe de voorgenomen maatregelen in Duitsland eruit zien. Zowel qua presentatie als inhoud kan je alleen maar verbijsterd zijn dat een regering zoiets voorstelt. Maar die aanpak hangt zeker samen met het fanatisme van Minister Lauterbach in dat land.

Zo staat er o.a. in die maatregelen die de afzonderlijke “Länder” (provincies/staten) tussen 1 oktober en begin april kunnen invoeren, dat in horeca, theater e.d. dan een plicht gaat gelden om een FFP-mondneusmasker te dragen. (Dat is dus niet het blauwe mondkapje). Men hoeft dat echter niet te doen als men een bewijs heeft  van een negatieve test of  maximaal drie maanden ervoor is ingeënt of Covid-19 heeft gehad.

Maar terecht ben ik erop gewezen dat wat wettelijk op ons af lijkt te komen, tot min of meer vergelijkbare situaties kan leiden als in Duitsland. Want de concept Wet Publieke Gezondheid, die de opvolging moet worden van de tijdelijke maatregelen die steeds voor drie maanden zijn verlengd, belooft weinig goeds.

Ik moet bekennen, dat ik mijn focus niet zo goed op dat onderwerp had gericht, maar mede omdat Trouw afgelopen maandag over de kritiek op die wet van burgemeesters en deskundigen schreef, heb ik me er meer in verdiept. En het is in potentie net zo angstwekkend als wat men in Duitsland aan het voorbereiden is.

Naar een permanente wet

De Eerste Kamer heeft de vijfde verlenging van de tijdelijke wet maatregelen Covid-19 in mei jl. afgekeurd. In mei gaf de regering aan met een definitieve wetgeving te gaan komen.

In juni heeft de regering de concept Wet Publieke Gezondheid ter consultatie vrijgegeven. De Vierde Golf heeft daar eind juni op gereageerd, maar weinigen hebben dat opgemerkt. Er is bij De Nieuwe Wereld één maand geleden al een interessant gesprek over gevoerd, maar ook dat bleef behoorlijk onder de oppervlakte. Doordat Trouw eergisteren er aandacht aan schonk en vooral met de kritiek van de burgemeesters kwam dit onderwerp voor het eerst wat meer in de publieke aandacht.

Deze concept wet moet nog een aantal stations passeren, maar mocht dat wel lukken, dan is het een gedrocht, dat makkelijk tot ongelukken kan leiden, ook zonder dat een Nederlandse variant van Lauterbach het voor het zeggen zou krijgen.

De Raad van State moet nog op kort termijn advies geven. Daarna moet het nog door de Tweede Kamer en de Eerste Kamer. Dus er zijn nog mogelijke hobbels, die deze wet moet passeren. Maar of die instanties hun werk goed (gaan) doen, mag je je afvragen.

De bezwaren

De Vierde Golf benoemde in hun reactie de volgende grote problemen:

• Er heeft geen evaluatie plaatsgevonden van de collectieve maatregelen (waardoor bij de onderbouwing van deze wet staat dat de maatregelen geschikt en effectief zijn gebleken, omdat deze maatregelen eerder van kracht zijn geweest om Covid-19 te bestrijden).
• Een Coronatoegangsbewijs kan via de wet mogelijk gemaakt worden.
• In de wet staat dat iedereen buiten ALTIJD een veilige afstand tot elkaar moet houden. De minister kan bepalen hoe groot die afstand is. Dat kan dus nul zijn, maar ook 1,5 meter (of meer). Dit is strijdig met de beginselen van een democratische rechtsstaat.
• Door deze wet kunnen de collectieve maatregelen procedureel net zo zwak worden ingevoerd als tot dusverre.

Uit Trouw blijkt dat de burgemeesters, de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het Veiligheidsberaad ook kritiek hebben geuit. Het zou ontbreken aan een fundamentele discussie en onderbouwing van de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de burgemeesters en voorzitters van de veiligheidsregio’s.

De constatering is dat het een haastklus is geweest zonder overleg met de belanghebbenden, die ervaringen hebben opgedaan in de afgelopen 2,5 jaar.

Het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR), waarvan ik niet wist dat dat bestond, heeft als groot bezwaar geuit dat er geen evaluaties hebben plaatsgevonden en raadt aan om het wetsvoorstel niet in te dienen.

De lakmoesproef

In de komende week zal de Raad van State met een reactie komen. Het is te verwachten dat die ook heel kritisch zal zijn.

Vervolgens is de vraag wat de regering er dan mee gaat doen. Dient men de wet (vrijwel) ongewijzigd in, of keert men op de schreden terug? En als die wet wordt ingediend hoe wordt er dan in de Kamers gereageerd?  De Tweede Kamer zal wel weer in meerderheid dan voor stemmen, maar bij de Eerste Kamer zal het veel moeilijker gaan.

Inmiddels heeft de meerderheid van de Eerste Kamer in een brief aan het kabinet gemeld dat zij het er niet mee eens zijn dat de maatregelen die vanuit de nieuwe wet worden ingevoerd, ingaan nadat de Tweede Kamer ermee heeft ingestemd. Die Eerste Kamer wil ook de mogelijkheid hebben er wat over te zeggen VOORDAT de maatregelen worden ingevoerd. Als de regering die niet in de wet zet, dan is er een reële kans dat de Eerste Kamer die nieuwe wet niet aanneemt.

Kortom: er komt nog een aantal sleutelmomenten aan rond deze wet. Maar mocht het zo zijn dat in de komende tijd deze wet niet alleen ingediend wordt, maar ook door beide Kamers komt, dan weten we zeker hoeveel schade de afgelopen twee jaar onze rechtsstaat heeft opgelopen door het virus en hoe weinig Den Haag daaraan wil veranderen.