Kamerlid Pieter Omtzigt weet niet zeker of minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) aan kan blijven nu bekend is geworden dat er toch geluidsopnamen blijken te bestaan van vergaderingen over corona van het Outbreak Management Team (OMT). Eerder is gemeld dat ze vernietigd waren.
Het verkeerd infomeren van de Tweede Kamer geldt als een politieke doodzonde. Omtzigt vindt dan ook dat de onderste steen boven moet komen. Hij wil meer informatie over hoe dit kon gebeuren en wanneer het een en ander boven kwam drijven, een tijdlijn. De voormalige CDA’er sluit niet uit dat in een debat vervolgens de vertrouwensvraag op tafel wordt gelegd. Ook andere Kamerleden willen het naadje van de kous weten.
Dat er toch nog audio-opnames van de OMT-vergaderingen blijken te zijn kwam woensdagavond naar buiten. In een Kamerbrief liet Kuipers weten dat hij het betreurt dat hij er niet van op de hoogte was dat er onbedoeld toch opnamen bewaard zijn gebleven. Het gaat om ongeveer dertig fragmenten en die liggen op zijn eigen departement, is hem pas vorige week gebleken.
De fragmenten gaan over de periode juni 2020 tot en met maart 2021, toen het OMT over corona vergaderde. Ook is uit zowel 2007, 2009 als 2013 één bestand gevonden. Kuipers schrijft in de brief dat het niet de bedoeling is dat opnamen worden bewaard. De regel is dat audio wordt vernietigd zodra het verslag van een OMT-vergadering klaar is.
In strijd met protocol
Dat de opnamen in strijd met het protocol toch bewaard zijn, komt volgens de D66-minister door het RIVM en het Centrum Infectieziektenbestrijding (CIB). Zij zijn verantwoordelijk voor de tijdige verwijdering van de opnamen. Toen dit niet is gebeurd, heeft het RIVM de opnamen ’onbedoeld en onterecht’ meegestuurd naar VWS in de stroom documenten over Covid-19. De overdracht van honderdduizenden documenten gebeurt automatisch en is nodig omdat het ministerie informatie openbaar moet kunnen maken als daar om wordt gevraagd op basis van de Wet open overheid (Woo).
In mei was het RIVM er al achter gekomen dat niet alle audiobestanden waren verwijderd. Begin juni is dat aan VWS gemeld met het verzoek om de audiofragmenten te verwijderden. „Dit signaal is niet verder opgepakt en niet geëscaleerd”, schrijft Kuipers.
Op 14 oktober hoorde hij dat er nog audiobestanden van het RIVM aanwezig zijn op zijn ministerie. Kuipers wil dat de procedure voor de opslag en verwijdering wordt aangepast, zodat de bestanden veilig zijn en tijdig worden vernietigd.
De nu beschikbare bestanden wil Kuipers wel bewaren. Hij wil die evenwel niet openbaar maken in het belang van de Staat. Hij vindt het niet goed als de leden van het OMT zich niet meer vrij durven te uiten als ze weten dat later alles publiek wordt. Dat is niet goed voor de gedachtevorming en als het OMT niet goed functioneert, raakt dat het belang van de Staat en van de maatschappij, aldus de minister.
PVV-leider Fleur Agema zou niet weten waarom ’het belang van waarheidsvinding’ minder belangrijk zou zijn dan het belang van de Staat, laat ze weten. Ze wil dat de gevonden bestanden openbaar worden gemaakt. „Alleen zo kunnen we achterhalen of de OMT-adviezen die leidden tot zeer vergaande vrijheidbeperkende maatregelen wetenschappelijk waren onderbouwd óf het gevolg waren van freewheelen. Dat laatste zou ernstig zijn.”