Hier, in de koelwaterhal aan een ietwat stoffige tafel in een gebouw met een kerkelijke galm, zaten we aan tafel met Robert Bridgeman.
Robert Bridgeman is auteur, public speaker, trainer, coach en onderzoeker. Ook wordt hij wel een moderne mysticus genoemd. Robert is oprichter van de Bridgeman Academy en hij ontwikkelde met zijn vrouw de Bridgeman methode die zich richt op bewustwording, stress reductie, geluk en welzijn. Hij is auteur van maar liefst zeven boeken waaronder het boek 2044 – mysterie van de 5e dimensie. Robert woont zelf in het Zuid-Franse Katharenland waar hij zijn inspiratiecentrum Terra Nova heeft opgericht.
Met Robert bespraken we zijn boek 2044, waarna we dieper in gingen op dit (Aquarius) tijdperk, de nieuwe wereld en op het kruispunt waar we als mensheid nu in staan. We hadden het over het kiezen voor de tijdlijn van angst of een tijdlijn van leven in liefde, over het pad van trauma naar heelheid en het pad van afgescheidenheid naar eenheid. We spraken over alle verschillende dimensies waarbij we stilstonden bij het belang van het doorvoelen van de 4e dimensie; een dimensie van trauma, schaduwkanten en de Archontische krachten. We hadden het over alle laagjes van gedachtes, patronen en overtuigingen die we kunnen afpellen om vervolgens uit te komen bij onze essentie, de bron en de eenwording met alles. Robert vertelde over hoe het oplossen van innerlijke blokkades ruimte kan creëren om je buitenwereld mee te laten veranderen.
Robert vertelde ook over het bijzondere initiatief waar hij bij betrokken is. Een initiatief om stukken grond te beschermen door deze op te kopen en weer terug te geven aan de aarde. Hierdoor zullen er over de hele wereld spirituele lichtpuntjes ontstaan waardoor we samen de nieuwe aarde creëren.
De stof rond Marion waait weer op nu Pfizer iets heeft gezegd wat ze in Hilversum nog niet wisten: het is nooit aangetoond dat de vaccins helpen tegen besmetting. Sommigen vragen zich daar nu af waarom Koopmans dat niet wist 😂. Het wordt toch wel hilarisch. Marion Koopmans ontving vorig jaar immers nog een prijs van € 10.000,- voor de uitmuntende wetenschappelijke duiding tijdens de coronacrisis. Ze heeft de Machiavelli-prijs gekregen. Prijzen zat, maar wat ze in Hilversum nog steeds niet doorhebben: het arme (of valse?) mens heeft er voortdurend volledig naast gezeten. En niet alleen wat betreft de vaccins en de maatregelen.
Aerosolen?
Het begon al met de aerosolen-ontkenning. Na 40 jaar in het vak en 7 jaar hoofd van de afdeling “Viroscience” had deze eminente Prof. Dr. nog steeds geen benul van hoe transmissie van respiratoire virussen in zijn werk gaat.
Februari 2020, speciale uitzending van Het Jeugdjournaal
Wat zij hier in het jeugdjournaal uitlegt is helder en goed te begrijpen maar simpelweg onjuist, verkeerd, niet onderbouwd. Als je kinderen op deze manier uitlegt hoe ze oma kunnen beschermen, heb je echt doden op je geweten.
“De kleinkinderen kunnen oma niet hebben besmet hoor, die zaten de hele middag zoet aan tafel te blaasvoetballen.”
En nee, het was ook geen “nieuwe kennis”. Het stond in 1980 al vast hoe respiratoire virussen zich verspreiden en eigenlijk al veel eerder, als je terugleest. Er was geen enkele wetenschappelijke reden waarom dit ‘nieuwe’ virus zich niet zo zou gedragen. (Zie bijvoorbeeld deze metastudie uit 2009, of lees wat Maurice de Hond schrijft over Wells, met een onderzoek uit 1955.) Daarbij: Coronavirussen zijn helemaal niet nieuw. Ze experimenteerden er niet voor niets mee. De eerste is meen ik in de zestiger jaren geïsoleerd. Onderdeel van onze griepvirussen.
PCR-test?
Marion’s begrijpelijke helderheid sprak ook al meteen uit het Drosten/Koopmans paper, waarin zij uitlegt wat de basis was voor het ontwikkelen van de PCR-test:
“Voordat de virussequenties van gevallen van 2019-nCoV openbaar werden gemaakt, vertrouwden wij op berichten in de sociale media waarin de detectie van een SARS-achtig virus werd aangekondigd. Wij namen dus aan dat een SARS-gerelateerde CoV betrokken is bij de uitbraak.”
Tja, ik vraag me af hoe je anders kunt verklaren dat je zó snel een paper en een test klaar hebt voor dit specifieke virus? Op Twitter een voorspelling langs zien komen natuurlijk. Hoe had ze anders kunnen weten dat het om dit SARS-virus ging? Ze kon moeilijk zeggen dat die test allang in gebruik was bij het Chinese virusonderzoek waar ze het in de Q&A video over heeft. Nee, dat onderzoek leek erg op Gain of Function-onderzoek en dat was nu eenmaal verboden. Maar hoe kunnen virologen nieuwe vaccins ontwikkelen als er zich geen gevaarlijke varianten aandienen? Die virussen maakten ze dan maar zelf, die vaccins moet je toch ergens op kunnen testen.
Het interne paper dat aan de test ten grondslag lag was in elk geval nooit gepubliceerd. Confidential, en dat betekent in China al gauw Military Classified. Het Chinese leger is namelijk nauw betrokken bij virologisch onderzoek. Je zou het niet zeggen maar Chinese legergeneraals zijn echt heel erg breed geïnteresseerd, erg leuk, daar zie je aan dat je toch in een heel andere cultuur terecht komt. Ik hóór het Marion zeggen, op haar rustige, bedaarde toon met dat charmante Noord-Limburgse accent.
Misschien wist ze niet eens van de hoed en de rand. Des te vereerder was ze toen er een paar prominenten moesten worden gevonden die hun handtekeningen onder die door Chinezen uitgevoerde PCR-studie wilden zetten -de Chinezen konden natuurlijk niet triomfantelijk juichen: “Wij hebben de test al!”. En vervolgens, na een door Fauci geregisseerde ‘klaar-terwijl-u-wacht’ peer-review, kon men er in het openbaar gewoon mee mee aan de slag.
Marion Koopmans. Of het nou incompetentie is of doortraptheid… Zo dom kun je toch niet zijn? Maar zo kwaadaardig toch ook niet?
Misschien ben ik ook naïef, net als Tijs van den Brink die zelfs haar deskundigheid nog steeds verdedigt. Zij blijft de opperviroloog die in de talkshows mag vertellen hoe het zit en hoe goed de maatregelen en medische interventies werken. Een tweet van Tijs was de aanleiding voor deze post. Een druppel die een vergeten emmertje deed overlopen. Deze informatie is dus niet actueel – maar hij verjaart niet, getuige de klets van Tijs. Dus in de recycle modus: “NIEUW! Nu met actuele elementen”.
Het aangepaste filmpje is misschien handig om te delen.
Waarom staat die Tweet van Boekestijn er eigenlijk zo prominent bij? Ik zie betere comments! 😉
Theo Schetters signaleert sinds het begin van de lopende herhaalprikcampagne een plotselinge sterftestijging die om nader onderzoek vraagt. Idealiter zou dat moeten gebeuren door partijen die over relevante overlijdensdata beschikken. Omdat die zich niet om de oversterfte bekommeren, kunnen we alleen zelf aan de slag met de beschikbare rapportages en daarvanuit doorrekenen.
In de twee eerste weken van de recente vaccinatiecampagne is de oversterfte gestegen van 5 naar ca. 35 mensen per dag. Schetters signaleert terecht dat dit een zeer alarmerend gegeven is. In dit artikel wordt aangetoond dat Theo Schetters zeker een punt heeft wat de noodzaak tot onderzoek betreft en, erger nog: dat we ons al anderhalf jaar in die alarmerende situatie bevinden.
Voor iedereen die de vaccinaties met argusogen volgt, zitten we midden in een spannend experiment. Op 19 september is de campagne voor herhaalprikken gestart. Afgelopen weekend, op 8-10-’22, verzekerde TV-minister (als we tv-dokters hebben, waarom dan geen tv-ministers) van Gezondheidszaken Marcel Levi ons er nog van dat je met het nemen van een prik jezelf wel een klein plezier doet, maar een ander misschien wel een heel groot plezier.
Als hij het nu had over een extra glas water drinken, applaudiseren op het balkon of dagelijks vitamine D3K2 nemen (niet teveel!) dan zou ik dat begrijpen. Daarvan weten we immers dat je er niet ziek van wordt. Een kleine persoonlijke moeite die voor iemand anders veel kan betekenen, waarom zou je dat niet doen? Nou, bijvoorbeeld: omdat je eraan dood kunt gaan of omdat je hartschade kunt oplopen. Daar horen we niets over. Geen enkel mogelijk neveneffect van de vaccinatie werd genoemd. Een compleet overzicht bestaat ook niet; het is te kort onderzocht en wordt al prikkend uitgebreid. Het woord ‘zeldzaam’ viel niet eens want dat zou je dan misschien moeten afzetten tegen de zeldzame ernstige gevolgen van een omikronbesmetting.
Er is ook niet gezegd dat vaccinaties in een aantal Skandinavische landen (Noorwegen, Zweden, Denemarken) niet meer worden aangeboden aan jongere leeftijdsgroepen, dat er data van meldsystemen (V-Safe) beschikbaar zijn gekomen en hoe we die moeten interpreteren, dat Florida voor een duidelijk en wetenschappelijk onderbouwd beleid heeft gekozen met selectieve vaccinaties: niets van dat alles, terwijl er toch zoveel informatie is.
“Het bestuderen van de veiligheid en doeltreffendheid van geneesmiddelen, waaronder vaccins, is een belangrijk onderdeel van de volksgezondheid. Veel minder aandacht is besteed aan de veiligheid. De bezorgdheid van veel mensen is genegeerd – dit zijn belangrijke bevindingen die aan de Floridianen moeten worden meegedeeld.”
Toch wil iedereen op een of andere manier een afgewogen besluit kunnen nemen. Hoe vormen we ons dan een oordeel? Dan gaan we zelf scenario’s bedenken en modellen bouwen die we begrijpen. Er zijn scenario’s te bedenken bij effecten op korte termijn en op langere termijn. Bij beide zijn vraagtekens te zetten want het zijn niet meer dan hypotheses. Op virusvaria is het korte termijn aspect onderbelicht, wij richten ons meer op de systemische impact die op langere termijn zichtbaar wordt. Dit artikel gaat, met dank aan Theo Schetters, over een korte termijn alarm dat precies past in de langetermijn context.
Terzijde: Binnenkort meer over de vijf maanden termijn die we regelmatig in beeld brengen. Er komen nu ook uit andere delen van de wereld soortgelijke observaties. Ook andere mogelijke doodsoorzaken komen nog aan bod.
Een immunoloog luidt de noodklok
Theo Schetters, gewaardeerd immunoloog -totdat hij zijn vraagtekens zette bij de coronavaccins- vroeg in deze video al aandacht voor oversterftestijgingen in de weken die direct volgen op de prikcampagnes. Sterfte ging soms zelfs gelijk op met doses. Dit zijn in normale omstandigheden rode vlaggen die urgent om onderzoek vragen.
Op 9 oktober luidde Dr. Schetters opnieuw de alarmbel met een update van dezelfde grafiek, via het Twitter-account van Wouter Aukema:
Het gaat hem nu vooral om de laatste twee bolletjes in de rode lijn. Het blauwe bijna verticale stippellijntje rechts geeft het aantal vaccinaties aan (linker Y-as). Bovenstaande grafiek zoomt in op het roodomkaderde deel in de grafiek hieronder. (Kleine verschillen laten we even buiten beschouwing). In beide grafieken zien we uiterst rechts in de laatste twee weken een flinke jump omhoog, bijna vanaf de basislijn.
Immunoloog Theo Schetters verdient grote waardering voor zijn inzet en de manier waarop hij altijd rustig en bedachtzaam zijn standpunten kenbaar maakt. Waren er maar meer wetenschappers die durfden op te roepen tot betrouwbare monitoring, onafhankelijke evaluatie en onderzoek, met de kundigheid en de bedachtzame toon van Theo Schetters.
We moeten als coronacritici op eieren lopen. Terwijl grote dagbladen de ene blooper na de andere publiceren, worden critici op social media niet alleen afgerekend op wie ze zijn (het ad hominem argument is veruit favoriet) maar op elke uitglijder, een onvertogen woord of een loos alarm. Dat is schadelijk voor iedereen die het coronabeleid wil verbeteren. Voor een wetenschappelijk of zelfs maar verstandig en onderbouwd discours hebben we het klimaat niet meer in Nederland.
Ik pleit dus voor voorzichtigheid, zelfs als het om de uiterst discutabele vaccinaties gaat. In dit specifieke geval vrees ik dat we moeten oppassen om niet in dezelfde onzinnige doemscenario-retoriek te vervallen als het OMT. Vandaar dit enerzijds relativerende, anderzijds nog alarmistischer geluid van mijn kant. Ik wil de Keulemansen van deze wereld graag voor zijn, met due diligence en context.
De kans op loos alarm
Natuurlijk zien we in beide grafieken een stijging vanaf 7, die begint als de vaccinatiecampagne van start gaat. En de sterftestijging is verhoogd in precies de groepen die gevaccineerd zijn. Ook dat is een verontrustend signaal. Maar laten we de rust proberen te bewaren en kritisch te kijken. Wat is er eventueel tegenin te brengen?
Het sterfteniveau past in de langetermijn-trend
We hadden uitgerekend in de week voorafgaand aan de herhaalcampagne een relatief lage oversterfte van ca. 7 per dag. In tijden is die niet zo laag geweest. De gemiddelde oversterfte per week is de laatste 20 weken namelijk ca. 40 mensen per dag. Die lage weeksterfte lag dus ver onder het gemiddelde van de voorafgaande weken, inclusief de zomer. En dat in oktober! Een opvallende afwijkende dip dus, het zou ook zomaar een administratieve oorzaak kunnen hebben.
In de afgelopen twee weken is die dip weer bijgetrokken tot het trendniveau zoals we dat al een tijd waarnemen (blauwe stippellijn). Die trend is op zich bijzonder alarmerend maar er is op dit moment dus geen sprake van een plotselinge uitzonderlijke situatie. Het huidige niveau loopt in de pas met de structureel verhoogde sterfte waar virusvaria al sinds augustus 2021 de aandacht op probeert te vestigen. Er zal ook wel weer een uitschieter naar boven komen. Dat kan volgende week zijn en misschien de week daarna ook – het is simpelweg te vroeg om dit als een betekenisvolle correlatie te zien. Houdt dit weken aan dan wordt het een ander verhaal. Eigenlijk zou juist dit tot veel grotere onrust moeten leiden: wat nu zo alarmerend lijkt is al langer dan een jaar aan de gang…
Causaal verband leidt tot een onwaarschijnlijk scenario
Op het coronadashboard wordt gemeld dat het vaccinatiepercentage onder de 60-plussers momenteel 13,3% is. Ik vermoed dat het sales team wat uit te leggen heeft bij de baas.
Juist bij deze 60+ groep is de sterftestijging waarneembaar. Als deze correlatie is wat het lijkt, zouden vaccinaties dus direct geleid hebben tot de geobserveerde sterftestijging van de laatste twee weken. Laten we dat eens doorrekenen, bierviltje erbij.
Als we gaan mikken op een vaccinatiegraad van bijvoorbeeld 65% (of 67%, dat is 5x zo hoog als nu) en er is een direct causaal verband, dan zal die sterfte dus navenant moeten stijgen en 5 maal zo hoog worden. Rekenend volgens de methodes die we kennen van overheidsinstituten wordt zelfs de stijging doorgetrokken (dat heet dan een ‘model’). Dat leidt tot een doemscenario zoals dat is weergegeven in onderstaande grafiek. Het zou de komende maanden zorgen voor een sterfte waarbij de Delta-golf verbleekt, maar dan met niet-coronasterfte. En dat alleen al bij het prikken van 60-plussers…!?
Wat moet het dan wel niet worden als de hele bevolking, dus alle 12-plussers worden geherhaalprikt! Nou, de vaccinatiegraad in de hele bevolking (12+) is 4,5%. Als we dat als basis nemen wordt het scenario nog veel onheilspellender, de prognose wordt nog eens 3x zo hoog als de foute prognose in de grafiek… Dat zou misschien wel geschikt zijn om heel Nederland de stuipen op het lijf te jagen, zeker de trouwe Op1-kijker – maar, beste virusvariavrienden, wij trappen daar niet in! 😉
Nog een paar observaties die de wenkbrauwen doen fronsen:
Heel snel – maar heel weinig?
In de huidige Herfstcampagne zijn, volgens de grafiek, in de eerste twee weken dubbel zoveel prikken gezet als in de eerste twee weken van de Lentecampagne. Het aantal sterfgevallen is echter hetzelfde. Dat betekent dus: de helft van het eerdere sterftepercentage.
Dat lijkt dan weer tegenstrijdig met het doemscenario. Het is maar net wat je eruit wil halen: de periode is simpelweg te kort om al aan de bel te trekken.
Creatief correleren
De eerste grote rode en blauwe bulten vallen mooi samen. Ze vallen overigens ook samen met een griepgolf die piekt van week 12-18. Dat is toeval, tenzij je vermoedt dat de prikken de griep hebben geïndiceerd.
De rode na-bult in de weken 18-19-20 komt wat uit de lucht vallen (of leg de griepgrafiek er eens overheen). Daardoor is de verleiding groot om toch overeenkomstige patronen te herkennen, ook als de schaal niet 1:1 is. Zo volgt de blauwe lijn van week 18-22 onmiskenbaar de rode lijn van week 20-24. Kleiner geschaald en wat naar rechts geschoven. Het patroon matcht.
Griepgolf week 12-18Zelfde patroon, maar verkeerdom
Wie hier een correlatie herkent (en dat is de suggestieve kracht van deze grafiek, een soort ‘template recognition’) zal moeten erkennen dat de sterfte hier eerder is dan de prikken. Een causaal verband als gevolg van de prikken is er niet. Ik was toch even gefopt met een optische illusie. Wat een toeval! Laten we niet vergeten dat de correlatie juist optisch zo goed werkt door gelijkvormigheid die we onbewust waarnemen als “dat loopt congruent, dat is wel wat!”.
Ouderen hebben minder last
Wat zou het verhaal kunnen zijn achter het sterfteverloop? De blauwe lijn zakt meer in dan de rode. Een ruwe telling leert ons dat in de eerste bult (week 13) 1 op elke 650 geprikten is overleden. In week 33 zou dat sterk gestegen zijn tot 1 op elke 160 geprikten! Het patroon is dan wel suggestief, met evenveel optische hobbeltjes en ‘met elke booster wordt het erger’, maar hoe kan het dat de jongeren en minder kwetsbaren, later geprikt, vier keer zo vaak overlijden als de eerstgeprikten? Dat zou je niet verwachten.
Op naar 45 onverklaarde doden per dag Onder punt 3 kwamen we ongeveer op een sterfteratio per aantal prikken: dat zou in de huidige campagne neerkomen op ongeveer 1 dode op de 1.400 herhaalprikken, ongehoord veel natuurlijk. Als de totale campagne een half jaar duurt, is dat een dagelijkse oversterfte van 45 doden gedurende een half jaar (zo lang duurde de vorige campagne ongeveer). We zitten al geruime tijd op 40 per dag en daarop wordt geen actie ondernomen. Over een aantal weken zullen we zien of het is doorgetrokken naar 45 per dag. En of er dan wel actie is… wie zal het zeggen?
Over de grafieken met de arceringen
Alles boven de 100% lijn is meersterfte. De volledige paarse arcering is de coronasterfte volgens rivm. Dan valt ook de arcering met blauwe achtergrond onder de non-coronasterfte, grotendeels onverklaard.
Het effen blauw is de non-coronasterfte volgens CBS. Alle gearceerde gebieden zijn volgens CBS coronasterfte. Tussen de 100% lijn en de arcering blijft dan minder oversterfte te verklaren.
De rivm-cijfers
In deze grafiek zijn de ongecorrigeerde waarden van RIVM gebruikt. Voorheen vermenigvuldigden we die waarden omdat dat beter leek te passen in het overall beeld. Uitgaand van CBS, ontbreekt in de rivm-rapportages ca. 70% van de coronadoden. Die worden kennelijk niet apart gemeld. Het zou kunnen dat er steeds minder meldingen worden gedaan dan in het begin van de pandemie. Toen werd ongeveer 50% gemeld, nu nog maar 30%.
Rekenen met minder coronadoden levert een hogere vaccin-effectiviteit op. Maar met minder coronadoden blijven er veel meer ‘onverklaarde overlijdens’ over dan er al zijn. Mochten die vaccinatie-gerelateerd zijn dan ziet dat er misschien slecht uit voor de vaccins. Dus de vaccinaties zijn ofwel nauwelijks effectief, of ze kunnen een grote factor zijn in de oversterftegolven.
De CBS-cijfers
Wat bij de rivm-cijfers een probleem was, was de vreemde stijging van andere doodsoorzaken in tijden van verhoogde coronasterfte, zoals in nov-dec ’21, wat vragen over vaccin-gerelateerde oorzaken oproept. De CBS-cijfers passen beter bij de trendlijn die we inmiddels menen te zien.
Die CBS-cijfers hoeven we dan ook niet te ‘corrigeren’. Uitgaand van deze cijfers zijn er dus meer coronadoden zijn gevallen dan in de rivm-cijfers. Dat betekent dus ook weer dat de vaccinaties beduidend minder effectief zijn geweest dan als we de rivm-rapportages volgen. Maar ook de onverklaarde oversterfte is lager.
Naschrift over ‘coronacritici’
Via-via, dankzij dit blog, ben ik afgelopen jaar in contact gekomen met gelijkgestemden, sommige beroemder dan anderen, geïnteresseerde, kundige en spitsvondige lezers, helpers op de achtergrond, coachend en motiverend. Op grote lijnen zijn we het wel eens: we zijn allemaal ontevreden over het schimmige gedrag van onze overheidsinstituten, we vrezen dat lockdowns en vaccinaties erg slechte interventies zijn geweest. Bij het raden naar wat we allemaal niet mogen weten lopen onze scenario’s wel eens uiteen. Vooral als het gaat om de achterliggende intenties.
Wat zo leuk is aan die groep is de open gedachtewisseling. Je probeert elkaar met je eigen deelkundigheid verder te helpen, op missers te wijzen, aan te vullen. Ik denk wel eens dat we productiever bezig zijn dan een kliek die met elkaar afspreekt om ‘met één mond te praten’ en dan ook geen ander geluid wenst te horen.
Ik heb getwijfeld om dit artikel openbaar te plaatsen. Het publieke debat is weliswaar precies wat we zo missen maar ik wil ook niet dat populistisch georiënteerde propagandisten ermee aan de haal gaan om mensen in de “yet another wappie” hoek te plaatsen. Het moet ook niet lijken alsof ik een van onze meest gewaardeerde voorsprekers, Theo Schetters, onderuit wil halen. Zijn zorgen zijn méér dan gerechtvaardigd. Ik plaats zijn alarm in een bredere context: één alarmbel is eigenlijk veel te weinig.
weergaven10 jul. 2021Er gebeurde van alles bij het CDA de afgelopen jaren. En de verkiezingsuitslag viel ook nog eens tegen. Daar is al van alles over gezegd en geschreven. Maar wat gebeurde er achter de schermen? En waar ligt de toekomst van Omtzigt? Onze politieke verslaggevers Nynke de Zoeten en Jorn Jonker vertellen het je in deze video. Het (bikkelharde) rapport van de commissie-Spies is er inmiddels. De conclusies liegen er niet om: van wantrouwen binnen de partij tot een interne strijd, de details lees je hier: https://nos.nl/artikel/2388747-cda-co….
Nadat hij bekend werd met zijn theorie over massavorming in coronatijd, is er veel gebeurd met Mattias Desmet. Hij tourde door Amerika, maar kreeg ook veel kritiek, zowel van de gevestigde orde als van de tegenbeweging. Tijd voor een gesprek dus!
Mattias Desmet is professor klinische psychologie aan de Universiteit Gent en groeide in korte tijd uit tot een boegbeeld van de corona-kritische tegenbeweging in de Lage Landen. Zijn theorie over de rol van massavorming in de coronatijd deed vele ogen openen. Volgens Desmet stevenen westerse samenlevingen af op een vorm van totalitarisme.
Hij publiceerde het boek ‘Psychologie van het totalitarisme’, dat inmiddels in de achtste druk over de toonbank gaat. Nadat het in het Engels verscheen, leerde het buitenland Desmet ook goed kennen.
Amerikaanse tournee
Het leidde tot een tournee door de Verenigde Staten, waar hij onder meer sprak met Fox News-presentator Tucker Carlson en Alex Jones van Infowars. Vooral zijn optreden bij Infowars kwam Desmet op kritiek te staan, want Jones is niet onomstreden. Critici rekenen hem aan dat hij daarmee een ‘complotdenker’ legitimeerde, maar Desmet ziet dat anders. “De basis van een menselijke, niet-gepolariseerde samenleving is dat men bereid is om met iedereen te spreken. Als je een persoon bestempelt als iemand waar niet mee gesproken mag worden, dan ontmenselijk je diegene en voedt je de polarisatie,” zegt hij in een boeiend gesprek met programmamaker Flavio Pasquino.
Smeercampagne
Na zijn interview bij Jones kreeg Desmet nog meer modder over zich heen. Collega-wetenschappers vielen over het feit dat hij bij Jones had gezegd dat hij met eigen ogen had gezien hoe dokters een openhartoperatie uitvoerden zonder dat de patiënt verdoofd was – hij was slechts onder hypnose gebracht. Dat klopte niet en hoewel Desmet zijn fout snel corrigeerde, leek dit het startschot voor een smeercampagne.
Twee van zijn studenten spraken anoniem met de media en beschuldigden hem van indoctrinatie en het niet dulden van andere meningen. Aan Pasquino legt hij uit waarom hier volgens hem niets van klopt.
Menselijkheid
Ook vanuit de tegenbeweging was er kritiek op Desmet. Met zijn theorie over massavorming zou hij de schuld te veel bij de bevolking leggen en de verantwoordelijke elites een vrijgeleide geven. Hij zou daarom controlled opposition zijn. Dit leidde tot een opvallende tegenstelling, volgens Desmet. “Binnen de mainstream media word ik vaak weggezet als ‘complotdenker’ en door een deel van de – wat meer extreme – tegenbeweging word ik juist verweten te ontkennen dat het een complot is.” Volgens Desmet is het echter een samenspel van kwaadwillende elites en een daarvoor ontvankelijke bevolking.
De tegenbeweging zou er volgens hem goed aan doen om de krachten te bundelen om versplintering te voorkomen – en vooral ook open te blijven staan voor andersdenkenden. “Als de tegenbeweging écht succesvol wil zijn en werkelijk iets nieuws wil realiseren voor mens en maatschappij, dan moeten we radicaal durven gaan voor menselijkheid.”
Geweld is geen optie, volgens Desmet. “Een gewelddadige revolutie zou het einde betekenen van de tegenbeweging. Ten eerste omdat de kans gigantisch klein is dat dit slaagt. Daarnaast kan een dominant systeem niets beter controleren dan geweld bij zijn oppositie.”
Geplaatst op 09 oktober 2022 • Aanpassing geleden door maurice
Samenvatting van het artikel
Hoe populairder Mattias Desmet werd, hoe meer er in Vlaanderen geprobeerd werd hem “kalt te stellen”. Uit zijn reactie hierop zijn heel goed de patronen op te maken, hoe men onwelgevallige informatie, zoals ik die ook geef, en de boodschapper(s) behandelt. Waarbij iedere vorm van debat laf wordt ontweken.
Lees volledig artikel: Zo werd Mattias Desmet ‘kaltgestelt’
Leestijd: 10minuten
Zo herkenbaar
In de zomer van 2021 waren in Spanje de opnames van de eerste documentaire-serie van Tegenwind. Onder de vijf andere hoofdpersonen was Prof. Mattias Desmet. Begin 2021 had ik al een podcast met hem opgenomen, omdat ik een aantal interessante artikelen had gelezen van deze Professor in de psychologie. Dankzij zijn beschrijving van het begrip “massavorming” begreep ik beter wat zich sinds maart 2020 aan het afspelen was.
Begin dit jaar kwam hij met een boek hierover. Het werd in 10 talen vertaald en werd in de VS populair. Mede omvat Robert Malone daar in een interview lovend over had gesproken. Mattias werd door verschillende kanalen in de VS uitgebreid geïnterviewd. Daarnaast won de documentaire-serie ook nog een grote publieksprijs in Vlaanderen, die Desmet en de regisseur Sanders in ontvangst namen.
Dit alles leidde in België tot een massale campagne om Mattias Desmet in diskrediet te brengen. Een manier van aanpak, die – in een andere verschijningsvorm – in Nederland ook met mij is gebeurd. Met halve feiten of hele onzin komen. Louter om de boodschap zelf niet te hoeven horen. En wat men zeker ontwijkt is het debet. Want men weet dat met als men echt in debat zou gaan, men alleen maar kan verliezen.
Mattias heeft op doorbraak.be een inhoudelijke reactie geschreven over de wijze waarop hij aangevallen is en hoe hij juist wel het debat zou willen. Hoewel er een aantal onderdelen in staan, die specifiek voor de Belgische situatie gelden, is zijn hele reactie, leerzaam om te lezen. Omdat het zo goed de processen beschrijft, die we de laatste 2,5 jaar hebben gezien en waar ik ook zo heb tegen proberen te strijden.
De titel van zijn reactie is:
Mijn milde j’accuse
door Mattias Desmet
De laatste weken werd een waar offensief tegen me ingezet in de Vlaamse media. Ik werd in Vlaamse kranten een leugenaar genoemd, iemand die zijn studenten indoctrineert, een propagandist, een prediker voor extreemrechts, een complotdenker en zo nog een paar van die dingen. Ik heb rustig geluisterd naar iedere stem die zich geroepen voelde om zich uit te spreken. Ik heb de indruk dat iedereen voorlopig het zijne wat gezegd heeft. Nu ga ik zelf spreken.
Ik doe dat omdat ik tenslotte toch vind dat ik recht van spreken heb in een verhaal dat over mij gaat. De media zijn het daar blijkbaar niet helemaal mee eens. Zo gretig als ze over mij spreken, zo hardnekkig weigeren ze met mij te spreken. Is dit nochtans niet één van de grondregels van menselijkheid? Doe geen al te verregaande uitspraken over iemand zonder dat je die persoon de kans hebt gegeven om zijn verhaal te brengen?
Remmingen en factchecks
De media hadden al langer een bepaalde geremdheid tegenover mij. Ze bleven bijvoorbeeld ongemakkelijk stil toen mijn boek in de eerste helft van dit jaar in tien talen werd vertaald en er tienduizenden exemplaren van werden verkocht. Waarom? Misschien hierom: de bevolking moest het maar eens serieus beginnen nemen dat de coronacrisis vooral een maatschappelijk-psychologische crisis is die mogelijk de overgang naar een technocratisch systeem markeert. Een systeem waarin de overheid het beslissingsrecht over het lichaam van haar burgers meer en meer zal proberen claimen en meer privéruimte zal controleren en beheersen.
De factcheckers moesten met lede ogen toezien hoe meer en meer mensen oor kregen naar wat ik te zeggen had, zonder dat zij daar veel invloed op leken te hebben.
Influencers aanpakken
Op sociale media werd ook campagne gevoerd tegen mij. En dat mag je letterlijk nemen, zo blijkt uit recente gegevens van journalist Luc De Wandel. In een besloten groepje met freelance-medewerkers en factcheckers verbonden aan mainstreamkranten, liet men er geen twijfel over bestaan: de influencers in de zogenaamde ‘covidkritische beweging’ moeten eruit. En het ging dan bijvoorbeeld over Lieven Annemans, Sam Brokken en mezelf. Het groepje opereerde bij voorkeur anoniem, met een heuse website waarop zogenaamde ‘verontruste, anonieme burgers’ publicaties van dissidente influencers verdacht maakten.
Toen ik de publieksprijs van de Ultima’s in ontvangst nam, kon ik twee zinnen zeggen alvorens ik van het podium werd begeleid, dit in tegenstelling tot alle andere laureaten die om en bij de tien minuten kregen om hun verhaal te brengen.
Alex Jones
Eind augustus veranderde er nog iets. Ik werd uitgenodigd bij de Amerikaanse opiniemaker en journalist Tucker Carlson om een vol uur over mijn boek te spreken. Dat is niet niks natuurlijk. Dit praatprogramma gaat door op het meest bekeken uur op de Amerikaanse televisie. En dat interview draaide ook nog eens bijzonder goed uit. Mocht de Vlaamse lezer het toch aandurven om het eens te beluisteren, hij/zij vindt het hier.
De Vlaamse media zaten nu echt met een probleem. Zwijgen werd hachelijk. Het gebeurt niet elke dag dat een Amerikaans icoon als Carlson lovend is over een Belgische psycholoog (kijk naar het fragment en let op Carlson). Ze moesten er hier in België iets op vinden. En vlug. En het moest verwoestend zijn.
Het verscheen in drie kranten tegelijkertijd: o ja, ik was in de Verenigde Staten ook op interview gegaan bij Alex Jones – een ‘veroordeelde complotdenker’ – en daar was iets gebeurd! In sommige kranten gewaagde men van een verspreking. In andere van een leugen. Op Jones’ vraag ‘Heb jij een openhartoperatie onder hypnose gezien?’, had ik na een korte aarzeling ‘ja, absoluut’ geantwoord. Ik vernam na het interview dat mensen dachten dat ik een dergelijke operatie zelf fysiek had bijgewoond, beluisterde het fragment opnieuw, en besloot dat wat ik zei inderdaad misleidend was. Ik zette het meteen recht op mijn facebookpagina: ik had zo’n operatie niet live gezien, maar toen ik vijftien jaar geleden voor het eerst les gaf over hypnose als verdovingstechniek, wel op video. In de hectiek van het interview had ik me een lange uitleg bespaard en gewoon ‘ja’ geantwoord. Iedereen mag voor zichzelf uitmaken of dit een leugen is of niet.
Hypnose?
Het voorbeeld over de kracht van hypnose bij operaties, is een voorbeeld dat ik af en toe geef om te duiden dat hypnose geen vertelselke is uit de stripverhalen. In de media werd echter vooral gesuggereerd dat ik met dat hypnosevoorbeeld onzin verkocht. Laat ons daarom hier toch terloops de vraag stellen: kan het nu wel of niet, opereren onder hypnose, zonder verdoving?
De VRT meende in 2019 van wel. Lees bijvoorbeeld dit artikel over een ziekenhuis in Ronse er maar op na. Maar goed, openhartoperaties? In de zoektocht naar mijn oorspronkelijke bronnen kwam ik onder anderen uit bij Dave Elman, een hypnotiseur die volgens sommige bronnen patiënten die zo verzwakt waren dat hun hart geen enkele biochemische verdoving kon verdragen, in een specifieke hypnotische toestand kan brengen waarin operaties toch mogelijk waren. Elman zelf is overleden maar zijn kinderen beschikken nog over zijn archief. Ik contacteerde hen en ze bevestigden formeel dat hun vader aan verschillende dergelijke operaties had meegewerkt.
Wanneer weten we zeker of iets klopt? Dat is een complexe vraag. Uiteindelijk blijven we omtrent de meeste zaken op geloven aangewezen. En dat is niet anders voor iemand die vertrouwt op wat er in peer-reviewed academische tijdschriften gepubliceerd wordt.
Alex Jones bis
Maar het ging de media dus vooral hierover: ik was gaan spreken met Alex Jones. Schande. Er bestaan namelijk mensen waarmee je niet mag spreken: antivaxers, complotdenkers, klimaatontkenners, virusontkenners, extreemrechtsen, racisten, seksisten, enzovoort. Deze lijst is ondertussen al lang. Het merkwaardige is dat het precies die mensen zijn die het liefst met deze woorden zwaaien, tegelijk ook het hardst waarschuwen voor ‘polarisatie’ in onze maatschappij. Is dat niet wat… ironisch? Is het niet precies het durven spreken dat mensen als mens met elkaar verbindt? Is spreken niet het voornaamste antigif tegen polarisatie?
Ik raad iedereen aan om het excellente boek van antropologen David Graeber en David Wengrow te lezen, ‘Het begin van alles’. Daarin beschrijven de auteurs hoe bij de indianenstammen van Noordoost-Amerika niemand macht had over een ander. Hoe loste men de problemen van het samenleven dan op? Men had maar één middel: spreken met elkaar. Er werd enorm veel tijd besteed aan publieke debatten. Bij niemand kwam het daar op om ook maar één iemand van die gesprekken uit te sluiten. Men trok dat zelfs door bij confrontatie met misdadigers.
Beroepsgeheim
De huidige Westerse cultuur – die ondertussen globaal ingang heeft gevonden – gaat in de tegenovergestelde richting: het register van de talige uitwisseling wordt meer en meer vervangen door het register van de macht. Wie de heersende ideologie niet deelt, die wordt met een stigma bedacht en beschouwd als iemand waarmee een fatsoenlijk mens niet meer mag spreken. Ik leg er vaak de nadruk op dat we in het huidige tijdsgewricht de tijdloze ethische principes van menselijkheid moeten herontdekken. Dit is het eerste principe: zie in ieder ander mens iemand die recht heeft om te spreken en beluisterd te worden.
Dat was al lang voor de coronacrisis een principe van mij, een principe dat ik onder andere handhaafde in mijn psychologische praktijk. Ik werkte met gevallen waaraan anderen liever hun handen niet brandden. In 2018 haalde ik zo de voorpagina’s van kranten en kwam ik in De Afspraak nadat ik als getuige was opgeroepen in het assisenproces van een verpleger die in het verleden een groot aantal terminaal zieke patiënten met insuline en luchtembolen om het leven had gebracht. Die verpleger was een cliënt in mijn praktijk. Ik weigerde op dat proces om het patiëntendossier aan de rechter te overhandigen. Mijn beweegreden was helder: als ik aan iemand zeg dat ik zijn woorden in vertrouwen bewaar, dan doe ik dat ook. En in juridisch-deontologisch opzicht is dat helemaal terecht: overtredingen of misdaden uit het verleden zijn nooit een geldige reden om het beroepsgeheim te doorbreken.
Anonieme studenten
Mijn punt is dus al lang: we moeten het vrij spreken centraal stellen in de samenleving. We moeten ruimten creëren waarin er volledige vrijheid is op vlak van spreken – bij psychologen, artsen, advocaten, priesters, coaches, enzovoort – en we moeten stigmatiseren daarbij zoveel mogelijk vermijden.
Trojaans paard
Tot zover mijn stijl van lesgeven. Links en rechts werd in de media dan maar gesuggereerd dat ik niet alleen bij een complotdenker op gesprek was geweest, maar dat ik er bovendien zélf een was! De lezer moet wel weten: ik heb niets tegen complotdenkers. Ik zeg het weleens: mochten ze niet bestaan, dan hadden we ze moeten uitvinden.
Het amusante van de zaak is dat ik er even passioneel van beschuldigd word complotten te ontkennen. ‘De ultieme anti-complottheorie’, zo titelde een recensie van mijn boek onlangs nog. En in de Verenigde Staten werd door Catherine Austin Fitts – voormalig federaal minister, notoir anti-corona activiste, en vooruit dan maar, inderdaad een complotdenker – en psychiater Peter Breggin een wijd in de (alternatieve) media uitgesmeerde campagne opgestart waarin ik ervan beschuldigd werd een zogenaamd Trojaans paard te zijn. Lees: iemand die door de CIA of een andere overheidsdienst werd betaald om de bevolking ervan te overtuigen dat er helemaal geen complot aan de gang is. Ik zou aan allen zeggen: lees hoofdstuk 8 van mijn boek eens goed: ik geef daar mijn genuanceerde mening over de rol die complotten volgens mij spelen in grote maatschappelijke processen.
Giftig
Vervolgens kropen dan maar een aantal academische collega’s in de pen. Prima. Maarten Boudry betichtte me van ‘schromelijke zelfoverschatting’. Ik ken Maarten als een vriendelijk man waarmee ik graag van mening verschil, en ik vind het jammer dat hij in de publieke ruimte een bepaalde ‘giftigheid’ krijgt. Hij schreef een opiniestuk dat opvallend emotioneel-denigrerend was en inhoudelijk een aaneenschakeling van fouten was.
Om maar een paar voorbeelden te geven: nee, ik zeg niet dat iedereen in een hypnose zit. Ik zeg dat slechts een beperkt deel van de bevolking (wellicht ergens tussen de 20 en de 30%) aan de hypnotiserende effecten van massavorming ten prooi valt. Nee, ik zeg niet dat zowat iedereen psychotisch is. Nee, ik heb hydroxychloroquine nergens als wondermiddel tegen Covid-19 aangeprezen. En nee, beste Maarten Boudry, er zijn geen 23 miljoen doden gevallen door corona. De WHO telt momenteel 6,5 miljoen doden. En dan nog met ongewoon enthousiaste telmethoden.
Voor mij heeft iedereen het recht om in de media stilistisch vulgaire en inhoudelijk wanstaltelijke teksten te schrijven. Maar het roept bij mij wel de volgende vraag op ten aanzien van de Universiteit Gent: als men nu een commissie wetenschappelijke integriteit opricht om mijn uitspraak over hypnose te onderzoeken, wat gaat men dan doen met het opiniestuk van Maarten Boudry dat de WHO tegenspreekt?
Onze rector Rik Van De Walle stelt zich in verschillende opzichten grootmenselijk en neutraal op in deze zaak, en daarvoor ben ik hem zonder meer erkentelijk. Maar ofwel geldt de norm voor iedereen, ofwel laat de Universiteit Gent zowel Maarten Boudry als mezelf genieten van de academische vrijheid om hypothesen te doen, zonder dat die aanleiding geven tot onderzoekscommissies.
Devisch en Verhaeghe
Ethicus Ignaas Devisch deed ook zijn duit in het zakje. Milder dan Boudry, maar niet zonder venijn. Het kan gebeuren: Devisch deelt mijn standpunt niet. Althans nu niet meer. Hij heeft in de crisis duidelijk wat getwijfeld. Dat is min of meer merkwaardig in het licht van de positionering die Devisch voor de crisis innam. Hij stelde toen ondubbelzinnig – en terecht – de medicalisering van de maatschappij in vraag, maar laat dat nu merkwaardig genoeg achterwege, precies als ze haar toppunt aan het bereiken is.
Paul Verhaeghe past ook in deze rij, maar is toch een geval apart. Hij was de promotor van mijn doctoraat en ik heb zeventien jaar lang een hartelijke, menselijke en professionele relatie met Paul onderhouden. We deelden in vele opzichten dezelfde maatschappijkritische houding, onder anderen dezelfde kritische positie ten aanzien van het gebruik van cijfers in onze cultuur. De goede verstandhouding duurde ook tijdens de coronacrisis voort. Getuige daarvan vermelding van mijn onderzoek in Verhaeghes coronakritische essay ‘Houd afstand, raak me aan’. Mag ik je daarom van mens tot mens vragen, Paul, waarom je nu deelneemt aan deze poging tot intellectuele lynchpartij? En dan nog eens – zoals je zelf merkwaardig genoeg zonder schaamte zegt – zonder dat je mijn boek hebt gelezen?
Ignaas Devish en Paul Verhaeghe zijn in zekere zin voorbeelden van wat arts Joost Meerlo in zijn boek over totalitarisme‘The rape of the mind’ mental surrender noemde. Dat idee slaat op het fenomeen dat mensen die voorheen ideologisch tegenover een of andere ideologie stonden, die ideologie plots gaan aanhangen als ze object van massavorming wordt. De opgang van de massa, incluis alle mediakanalen en politieke organen, maakt zo’n ontzaglijke indruk op individuen, dat ze zonder het goed te beseffen van positie veranderen en de massa-ideologie beginnen aan te hangen.
Misleidend
Goed. Mijn milde versie van j’accuse zal ik niet afsluiten zonder ook een steen naar mezelf te werpen. Ik doe meestal mijn best om op een milde en verbindende manier te spreken, maar ik merk dat ik nog vooruitgang kan maken op dat vlak. En mijn uitspraak over hypnose was zeker misleidend. Streven naar een spreken dat vermenselijkt en dat zo sober en oprecht mogelijk is, is ook voor mij een uitdaging. Ik ga de Kunst van het Goede Spreken ten volle verder proberen cultiveren. Voor mij is dat min of meer de essentie van mijn bestaan.
Het is dat soort spreken dat verbindend werkt en dat zorgt dat de maatschappij echt een samenleving is. De moed tot dat verbindende spreken, is wat we terug moeten opnemen.
Omtzigt stelt dat Rutte en zijn ministerie vaker niet open zijn geweest over belangrijke informatie: ‘In de parlementaire ondervraging over de kinderopvangtoeslag zei Rutte bijvoorbeeld dat er geen notulen bijgehouden werden van vergaderingen in het ministerie’. Daar komt bovenop dat de archieven van het ministerie volgens de inspectie niet op orde zijn en dat er dus sms’jes zijn gewist. Omtzigt: ‘Daarnaast worden er Catshuisberaden over belangrijke onderwerpen als corona georganiseerd, zonder dat daar notulen van gemaakt zijn’. Volgens Omtzigt is hier sprake van een ‘structureel patroon van het niet willen bijhouden hoe besluiten genomen worden’.
Hoofdredacteur Pieter Klok van de Volkskrant merkte op hoe dit gedrag de journalistiek ook in een moeilijke positie brengt: ‘Rutte declareert niks, laat zo min mogelijk schriftelijke sporen na. Als journalisten kunnen we hem daardoor moeilijk controleren’. Als voorbeeld noemt Klok een mogelijk sms’je dat Rutte zou hebben ontvangen van oud-Unilevertopman Paul Polman. Klok: ‘We weten dat Paul Polman een sms heeft gestuurd naar Rutte. Het zou best kunnen dat dat sms’je een belangrijke rol heeft gespeeld in de afschaffing van de dividendbelasting. Dat kunnen we nu alleen niet controleren.’
30 sep. 2022Ad Verbrugge in gesprek met macro-econoom Kees de Kort over de troonrede en de recente macro-economische ontwikkelingen. “Economische voortuitgang vraagt om aanpassingsvermogen.” Met de Oekraïne crisis dreigde een toch al instabiele economie volledig uit de bocht te vliegen. Inmiddels is de oorlog zo’n driekwartjaar bezig en is het tijd om de macro-economische balans op te maken. Zoals altijd doen we dat bij DNW met Kees de Kort. In gesprek met Ad Verbrugge deelde De Kort zijn visie op de inflatie, de energiecrisis, de voedselproblematiek, en nog veel meer. “Als je zaken op de spits drijft moet je voorbereid zijn.” Een gesprek over het trekken van onprettige consequenties, met Kees de Kort. — 0:00 intro 3:10 Wat ons het komende jaar staat te wachten 10:09 Invloed inflatie op de export en de energiemarkt 17:12 Verkiezingen in Europa 21:41 Rol van centrale banken 27:49 Schuldherstructurering/globale machtsverschuiving 36:16 Wat ons te doen staat 40:33 Over de teloorgang van de euro 52:05 Accepteren van consequenties —
In zijn dystopische roman Brave New World voorspelde schrijver Aldous Huxley dat de hele wereld op een dag zou leven onder een verschrikkelijke dictatuur. In dit interview uit 1958 legt hij uit waarom zijn ‘visioen’ van de hel op aarde snel werkelijkheid kan worden.
Het interview met Aldous Huxley, door journalist Mike Wallace van ABC, zal voor veel mensen een schok zijn. De schrijver schetste in 1958 al een griezelig nauwkeurig beeld van wat we de afgelopen jaren in de wereld zagen en zien gebeuren en de aanloop daar naartoe.
Tijdens het interview vertelde Huxley over het gevaar van de ‘oncontroleerbare passie voor macht’ en de bedreiging die ongebreidelde bevolkingsgroei samen met technologische ontwikkelingen vormen voor individuele vrijheden. Het ontstaan van organisaties op grotere schaal dan ooit tevoren, zag Huxley als een groot gevaar voor de vrijheid van de mens en de democratie.
“Hierdoor zullen steeds meer mensen hun leven leiden als ondergeschikten in deze hiërarchische systemen die worden gecontroleerd door bureaucratie,” voorspelde Huxley. Volgens de schrijver kan alleen decentralisatie de macht van overheden en organisaties beperken en deze teruggeven aan het individu, iets waaraan gezien de huidige machtsverhoudingen in de wereld (nog) geen gehoor is gegeven.
Sommigen menen overigens dat de de toekomstvisie van Huxley geen voorspelling was, maar dat hij een blauwdruk uittekende voor de toekomst. De schrijver zou namelijk innige banden onderhouden met de vrijmetselarij, de met geheimzinnigheid omgeven organisatie waarvan wordt gezegd dat ze streven naar een wereldregering.
Brave New World
Aldous Huxley schreef de dystopische roman Brave New World in 1931. De roman speelt zich grotendeels af in een futuristische wereldstaat, waarvan de burgers ecologisch zijn gemanipuleerd in een op intelligentie gebaseerde sociale hiërarchie. Het boek loopt vooruit op enorme wetenschappelijke vorderingen op het gebied van voortplantingstechnologie, slaapleren, psychologische manipulatie en klassieke conditionering. Deze elementen worden gecombineerd tot een dystopische samenleving, die wordt uitgedaagd door slechts één individu: de hoofdpersoon van het verhaal.
